via National Geographic Thailand, 15 January 2022: Thai article on the archaeology of Pang Mapha district, in Thailand’s Mae Hong Son province.
ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอนไปทางทิศเหนือประมาณ 70 กิโลเมตร อำเภอ ปางมะผ้า เก็บงำความลับของบุพกาลไว้บนภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน พื้นที่ราบระหว่างหุบเขาคือที่ตั้งบ้านเรือนของชาติพันธุ์ต่างๆ ผู้อาศัยอยู่ในเวลาของปัจจุบัน พวกเขาประกอบด้วยมูเซอ ไทใหญ่ ลีซู กะเหรี่ยง ม้ง ปะโอ ลัวะ รวมทั้งคนพื้นราบ ปางมะผ้า เป็นพื้นที่ที่เรื่องราวในอดีตทาบทับอยู่กับปัจจุบันเหมือนการดำรงอยู่ของเงากับ แสงแดดซึ่งขับเน้นกันชัดเจนกว่าถิ่นอื่น โถงถํ้ากว่า 70 แห่งที่กระจายอยู่ทั่ว ทั้งที่เข้าถึงได้ง่ายและบนเขาสูงชัน ยังคงเก็บรักษาเรื่องราวของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ในยามที่ผู้คนยุคปัจจุบันดำเนินชีวิตท่ามกลางการระบาดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่
เป็นเวลากว่าสองทศวรรษที่ ศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร กับทีมนักวิจัยจากหลากหลายสาขาได้เผยร่องรอยอารยธรรมเก่าแก่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ในแหล่งโบราณคดีสำคัญสามแห่งของพื้นที่อำเภอปางมะผ้า ประกอบด้วยแหล่งโบราณคดีเพิงผาถํ้าลอดในพื้นที่ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าถํ้านํ้าลอด ตำบลถํ้าลอด แหล่งโบราณคดีเพิงผาบ้านไร่ในเขตบ้านไร่ ตำบลสบป่อง และแหล่งโบราณคดีถํ้าผีแมนโลงลงรัก ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านถํ้าลอด อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน
Source: โบราณคดีที่ ปางมะผ้า จ. แม่ฮ่องสอนคลี่คลายความลับจากบรรพกาล 32,000 ปี